Zet het in de agenda
Regelmatig organiseren historische verenigingen, musea en andere erfgoed-organisaties lezingen, tentoonstellingen, wandelingen, open dagen en andere interessante, leuke en en leerzame activiteiten. Hier vindt u daarvan een overzicht.
Agenda eendaags
Leiden bevrijd! - P.J. Bloklezing 2025 door Hans Blom
30 okt 2025 - De foto's die Nico van der Horst op en rond 8 mei 1945 in Leiden nam, laten in de eerste plaats de vreugde zien van de bevrijding, die toen even al het andere overheerste. Zij weerspiegelen zo ook de opluchting dat de ellende voorbij was, al zouden de effecten en de verliezen van de oorlog nog lang gevoeld worden. Zij tonen bovendien de hoge verwachtingen over een toekomst waarin alles beter zou worden. Die authentieke en ook begrijpelijke gevoelens maskeerden wel enigszins hoe groot de problemen waren waarvoor het land (en dus ook de stad Leiden) stond; en hoe groot de schade was die de, in totale chaos geëindigde, bezettingstijd had aangericht. Zo luidde de door Nico van der Horst in mei 1945 vastgelegde vreugde een aantal moeilijke jaren in voor herrijzend Nederland. In de P.J. Bloklezing, volgend op de vertoning van de beelden, zal Hans Blom trachten dat nader toe te lichten, zo veel mogelijk aan de hand van Leidse voorbeelden. Link: Leiden bevrijd! - P.J. Bloklezing 2025 door Hans Blom
Symposium van de Stichting Historisch Leiden: Koloniën, Kennis & Collecties
31 okt 2025 - Tijdens het jaarlijkse symposium van de Stichting Historisch Leiden duiken we in de verborgen verhalen achter Leidens rol in de wereldgeschiedenis. Hoe beïnvloedden koloniale netwerken de ontwikkeling van wetenschap? Welke keuzes maakten veelzijdige onderzoekers, verzamelaars en instituten in de opbouw van de collecties die we vandaag bewonderen? En welke vragen roept dit erfgoed nu op? Daarover komt u meer te weten op het symposium op 31 oktober. Historici, curatoren en onderzoekers delen hun kennis in een aantal flitslezingen. Het symposium nodigt uit tot kritisch nadenken over de erfenis van het verleden en de betekenis daarvan voor het Leiden vandaag de dag. Het symposium is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de Leidse geschiedenis. Of je nu student, onderzoeker of liefhebber van geschiedenis bent: dit is dé gelegenheid om je kennis te verbreden en in gesprek te gaan met experts uit het Leidse verleden. Programma 13:45 - 14:45 Drie flitslezingen Sjoerd Ramackers Leidenaren van kleur in de 17e en 18e eeuw Emma Sow 3 oktober 1931: een koloniale tentoonstelling op wielen Nick Tomberge Een Indonesische toerist in Leiden en vice versa 1870-1945 14:45 - 15:15 Pauze en posterpresentaties 15:15 - 16:00 Twee flitslezingen Jacintha Groen De kracht van (mijn) voorouders Marit Scheepsma De Leidse katoenindustrie in koloniaal perspectief 16:15 - 17:15 Drie flitslezingen Caroline Drieënhuizen Een kris in het museum, 'nog met bloed besmeerd' Daniel Soliman Toetanchamon bestolen? Een vergulde rozet in het RMO Tom Quist Kennis over koloniale collecties: herkomstonderzoek 17:15 - 17:30 Einddiscussie en afsluiting De Stichting Historisch Leiden is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken en de Historische Vereniging Oud Leiden. Link: Symposium van de Stichting Historisch Leiden: Koloniën, Kennis & Collecties
Dies van Oud Leiden
1 nov 2025 - Op 1 november vieren we de dies van de Historische Vereniging Oud Leiden. Oorspronkelijk zou Kris Schiermeier een lezing geven over Siebold en het Sieboldhuis. Helaas moest zij door omstandigheden afzeggen. Gelukkig hebben wij een uitstekende vervanger gevonden in de persoon van Jos van den Broek, emeritus hoogleraar biomedische wetenschapscommunicatie aan de universiteit van Leiden. De lezing van Jos van den Broek heeft als titel: De verstandige slangen van Claes Alewijn en Jan Schrant.Hoewel de bekende dierenwinkel Vivarium-Stol al sinds 2019 niet meer bestaat, kun je op tal van plekken in de Leidse binnenstad slangen tegenkomen. Elke vorm van angst is overigens ongegrond: het gaat hier louter om symbolische afbeeldingen, meestal uitgevoerd in steen, en soms in hout, glas of verf. Ga bijvoorbeeld op zoek in de Marekerk, Pieterskerk of Hooglandse kerk, in Museum De Lakenhal of Oudheden, of aan de buitenkant van Stadhuis, Gravensteen of De Vergulde Turk ? voorheen het V&D-pand ? en je zult ze zonder enige twijfel vinden. Een verhaal over staart-eters, slangverwarring en een blote dame. En een beetje over onze 450-jarige universiteit. ProgrammaDe kerk is vanaf 10.00 uur open. Om 10.30 uur start het ochtendprogramma, met onder andere de dieslezing. Vervolgens is er de presentatie van het Jaarboekje 2025 en de Historische Kalender 2026. Daarna maken wij het resultaat van de stemming voor de Oud Leidenprijs 2025 bekend en reiken wij de publieksprijs uit aan de winnaar. De wetenschaps- en publieksprijs worden om en om uitgereikt. Volgend jaar is de wetenschapsprijs weer aan de beurt. Tot slot is er van 12.30 tot 13.30 uur in de kerk een markt die in het teken staat van de Leidse geschiedenis. Hierbij zijn ook niet-leden welkom. Op deze markt zijn verschillende commissies van de vereniging vertegenwoordigd. Er is een ruim aanbod aan historische publicaties en de Historische Kalender 2026 is tegen een gereduceerd tarief te koop.Link: Dies van Oud Leiden
Dieslezing 2025
1 nov 2025 - Op 1 november vieren we de dies van de Historische Vereniging Oud Leiden. Oorspronkelijk zou Kris Schiermeier een lezing geven over Siebold en het Sieboldhuis. Helaas moest zij door omstandigheden afzeggen. Gelukkig hebben wij een uitstekende vervanger gevonden in de persoon van Jos van den Broek, emeritus hoogleraar biomedische wetenschapscommunicatie aan de universiteit van Leiden. De lezing van Jos van den Broek heeft als titel: De verstandige slangen van Claes Alewijn en Jan Schrant. Hoewel de bekende dierenwinkel Vivarium-Stol al sinds 2019 niet meer bestaat, kun je op tal van plekken in de Leidse binnenstad slangen tegenkomen. Elke vorm van angst is overigens ongegrond: het gaat hier louter om symbolische afbeeldingen, meestal uitgevoerd in steen, en soms in hout, glas of verf. Ga bijvoorbeeld op zoek in de Marekerk, Pieterskerk of Hooglandse kerk, in Museum De Lakenhal of Oudheden, of aan de buitenkant van Stadhuis, Gravensteen of De Vergulde Turk - voorheen het V&D-pand - en je zult ze zonder enige twijfel vinden. Een verhaal over staart-eters, slangverwarring en een blote dame. En een beetje over onze 450-jarige universiteit. Link: Dieslezing 2025
Promotietekst Leidschrift Symposium Anchoring Innovation
6 nov 2025 - Op donderdag 6 november organiseert Leidschrift, ter ere van haar samenwerking met onderzoeksproject Anchoring Innovation, een symposium over hoe nieuwe innovaties worden verankerd in de samenleving. Centraal staat het idee dat nieuwe ideeën beter worden geïnternaliseerd wanneer zij aansluiten bij een bestaand en vertrouwd maatschappelijk kader. Onze sprekers laten zien op welke verschillende manieren dit concept door de geschiedenis heen naar voren komt. Het symposium vindt plaats van 19.30 tot 21.45 uur in de Leemanszaal van het Rijksmuseum van Oudheden (links achter de tempel). U bent van harte welkom vanaf 19.15 uur. Tijdens het programma nemen Dr. Rogier van der Heijden en Dr. Efstathia Dionysopoulou u mee in hun onderzoek naar deze processen. Daarnaast zullen studentsprekers Eden Dijkstra, Joëlle Kraaijeveld en Enid Holweg hun bevindingen aan u presenteren. Het programma wordt afgesloten met een paneldiscussie, waarbij tevens gelegenheid is voor vragen vanuit het publiek. Aansluitend nodigen wij u graag uit voor een borrel om in een gezellige sfeer met de sprekers van gedachten te wisselen. Toegang is gratis, maar aanmelding is verplicht. Daarbij is aanmelden mogelijk tot en met 30 oktober. Heeft u een museumkaart, dan vragen we u vriendelijk deze bij binnenkomst te laten scannen. Laat ons via de volgende link weten dat u aanwezig bent: https://forms.office.com/pages/responsepage.aspx?id=dn8qytfbwE6RCGs9Uk-3yHpHYtOF_0hKqVG5bKDmyrRUNjNPVkFFVUFHR0RRUEhRTkdFUDg5M1NNSS4u&route=shorturl
Inloopmiddag Genealogie
8 nov 2025 - De werkgroep Genealogie van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn houdt elke tweede zaterdagmiddag van de maand een inloopmiddag van 13.00-16.00 uur. Wilt u informatie over genealogie kom dan langs! Sinds de uitzendingen van het TV-programma "Verborgen Verleden" is het onderzoek naar onze voorouders erg populair geworden. Gaat u met het onderzoek beginnen of bent al wat verder, maar loopt u ergens tegen aan, vraag de werkgroep Genealogie om advies. Aanmelden via het e-mailadres info@HVAlphen.nl kan nuttig zijn, maar is niet strikt noodzakelijk. Als u gerichte vragen hebt is het wel handig als u deze vooraf stelt, dan kan mogelijk door de werkgroepleden al wat voorwerk worden verricht. De werkgroep Genealogie zit elke tweede zaterdagmiddag in het verenigingsgebouw De Vergulde Wagen, van Boetzelaerstraat 48 te Alphen aan den Rijn, ter hoogte van de HEMA van 13:00 uur tot 16:00 uur. Eventueel kan er ook in overleg een afspraak op een andere dag gemaakt worden, het verenigingsgebouw is elke woensdagmiddag en zaterdag geopend.
Najaarsbijeenkomst Rijnlandse Geschiedenis: Trekvaarten en Buitenplaatsen
20 nov 2025 - De najaarsbijeenkomst van Rijnlandse Geschiedenis vindt dit jaar plaats donderdagavond 20 november in Wijkcentrum Swaenswijk in Alphen aan den Rijn. Het thema van de avond is trekvaarten en buitenplaatsen – hoe kenmerkend voor Rijnland zijn deze waterwegen en de fraaie buitens?! Twee deskundigen nemen u mee in de geschiedenis van trekvaarten in Zuid-Holland en buitenplaatsen langs de Oude Rijn. Marloes Wellenberg vertelt over de trekvaarten in Zuid-Holland. De trekschuit was de intercity van de 17e en 18e eeuw: goedkoop, comfortabel en populair bij reizigers uit binnen- en buitenland. U hoort over de ontstaansgeschiedenis, de bijzondere kenmerken en de cultuurhistorische sporen van dit unieke vervoersnetwerk. Arjan van ’t Riet spreekt over de buitenplaatsen langs de Oude Rijn. Alleen rond Alphen stonden er al meer dan veertig. Maar klopt dat aantal wel? En welke rol speelde het jaagpad van 1664 bij hun bloei én verval? In deze lezing passeren aantallen, bouw en afbraak de revue. Iedereen is welkom, maar aanmelden bij de secretaris stellen wij zeer op prijs. Meer informatie? Vraag het de secretaris.
Agenda meerdaags
Tentoonstelling Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten
21 sep 2025 t/m 18 jan 2026 - Vanaf zondag 21 september 2025 is in het Katwijks Museum een nieuwe tentoonstelling te zien, Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten. Het is opnieuw een bijzondere tentoonstelling, omdat zij niet alleen schilderijen, gouaches en tekeningen toont over Katwijk, maar ook over nog vijf andere kunstenaarsdorpen van omstreeks 1900. Naast Katwijk zijn dat Domburg, Nunspeet, Volendam, Laren en Bergen. De tentoonstelling brengt het werk bij elkaar van grote namen, zoals Van Goyen, Israëls, Artz ,Kaemmerer, Wallat, Castle Keith, Gruppé, Toorop en Sluiter. Van elk dorp zijn dezelfde taferelen te bewonderen, dorpsgezichten, landschap, interieurs en de bewoners en hun werkzaamheden. Tot slot is er, als contrast, van elk dorp een schilderij van het dorp zoals het er tegenwoordig uitziet. Zo ontstaat een caleidoscopisch beeld van zes dorpen die gemeen hebben dat zij ooit omvangrijke kunstenaarskolonies kenden, en toch verschillend zijn door hun uiterlijk, de kleding van de bewoners, hun latere ontwikkeling en het feit of het dorp wel of niet aan een kust lag. Aanleiding voor de expositie is dat de gemeente Katwijk, het Katwijks Museum en de stichting Kunstenaarsvereeniging Katwijk DUNAatelier gezamenlijk gastheer zijn voor de jaarvergadering van EuroArt die van 25 tot 28 september plaatsvindt. EuroArt is de Europese federatie van 45 kunstenaarsdorpen uit dertien landen, zodat deze vergadering een internationaal publiek naar de nieuwe tentoonstelling in het Katwijks Museum brengt. Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten is te zien in het Katwijks Museum van 21 september 2025 tot en met 18 januari 2026. Voor meer informatie, kaartverkoop en openingstijden zie www.katwijksmuseum.nl.
Geneologie in het Katwijks Museum
1 aug 2024 t/m 1 dec 2025 - Genealogie is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderonderzoek dan wel de afstamming van de familienaam. Binnen het Katwijks Museum houdt de Werkgroep Genealogie zich bezig met het laatste, de afstamming van de familienaam. Het doel van de werkgroep is het in beeld brengen van de Katwijkse families binnen de dorpen: Katwijk aan Zee, Katwijk aan den Rijn, Rijnsburg, Valkenburg. Als bronnen worden gebruikt doopregisters, kerkbladen en open bronnen van de burgerlijke stand. De doopregisters gaan terug tot omstreeks 1600. Aangezien de dorpen Rijnsburg en Valkenburg pas sinds 2005 aan de nieuwe gemeente Katwijk zijn toegevoegd is dit nog een grotendeels braakliggend onderzoeksgebied en is nog veel informatie nodig om een compleet beeld te krijgen. Zie voor meer informatie katwijksmuseum.nl