Rijnlandse Geschiedenis streeft naar meer historische samenhang en kennisuitwisseling in de regio.

verenigingen

musea

instellingen

Katwijks Museum

Het Katwijks Museum ligt in het centrum van het voormalige vissersdorp en combineert een bijzondere collectie schilderijen van Nederlandse en buitenlandse schilders met een fraaie collectie lokale en streekgebonden bezienswaardigheden. De schilderijencollectie heeft haar herkomst in de internationale kunstenaarskolonie die zich omstreeks 1900 in Katwijk vestigde en zich liet inspireren door het dagelijks leven van de Katwijkse vissersbevolking en de bomschuiten op het strand. Het charmante van het geheel door vrijwilligers gedragen museum zijn de aantrekkelijke inrichting, de vaste collectie en de interessante wisseltentoonstellingen. In de zomer is ook de aan de Boulevard gelegen voormalige vuurtoren uit 1605, de Vuurbaak, geopend. Het is de op één na oudste vuurtoren van ons land. Voor de vuurtoren staat tijdens de zomermaanden de garnalenbomschuit KW 88 'Zorg en Hoop' opgesteld.

Het museum is gehuisvest in een voormalige rederswoning uit het begin van de twintigste eeuw, ontworpen door H.J. Jesse, een architect die zijn loopbaan in Katwijk begon en uitgroeide tot een grote naam in Leiden en omgeving. Het pand is in de loop der jaren uitgebreid met meer tentoonstellingsmogelijkheden en ruimten voor wisselende exposities. Het museum maakt gebruik van QR-codes bij de tentoongestelde objecten. Bezoekers kunnen gebruik maken van een plattegrond. Ook kan men door middel van een rondleiding het museum ontdekken. Voor de jeugd heeft het museum een interessante speurtocht ontwikkeld die door het hele gebouw leidt en bij goede antwoorden een leuke prijs oplevert! Voor deze jongeren worden door de educatiecommissie regelmatig workshops georganiseerd.

Nieuws

Varen voor Vrijheid geprolongeerd!

27 aug 2025 - De tentoonstelling Varen voor Vrijheid in het Katwijks Museum blijkt een groot succes en trekt nog altijd veel bezoekers. Daarom hebben het museum en de stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945 besloten de expositie te verlengen. In plaats van de eerder voorgenomen datum 7 september aanstaande, zal de tentoonstelling nu pas sluiten op 15 maart 2026. Er komt dus ruim een half jaar bij. Onder de bezoekers vallen vooral de nabestaanden van koopvaardijveteranen op. Zij zijn nieuwsgierig naar de lotgevallen van hun voorouder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Soms komen ze zelfs terug voor een tweede bezoek, met andere familieleden, omdat zij in de tentoonstelling nieuwe informatie ontdekten en die aan anderen willen doorgeven. Op deze manier vult de expositie hiaten in de familiegeschiedenis, zo blijkt uit de ontroerende berichten in het gastenboek. Ter gelegenheid van de verlenging tot 15 maart zal de tentoonstelling worden aangevuld met nieuwe objecten en zullen weer thema-lezingen worden georganiseerd. Hou daarover de berichtgeving op de website van het museum in de gaten: www.katwijksmuseum.nl. Tot ziens in het Katwijks Museum, het museum aan zee.

Agenda eendaags

Geen eendaagse items in de agenda.

Agenda meerdaags

Tentoonstelling Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten

21 sep 2025 t/m 18 jan 2026 - Vanaf zondag 21 september 2025 is in het Katwijks Museum een nieuwe tentoonstelling te zien, Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten. Het is opnieuw een bijzondere tentoonstelling, omdat zij niet alleen schilderijen, gouaches en tekeningen toont over Katwijk, maar ook over nog vijf andere kunstenaarsdorpen van omstreeks 1900. Naast Katwijk zijn dat Domburg, Nunspeet, Volendam, Laren en Bergen. De tentoonstelling brengt het werk bij elkaar van grote namen, zoals Van Goyen, Israëls, Artz ,Kaemmerer, Wallat, Castle Keith, Gruppé, Toorop en Sluiter. Van elk dorp zijn dezelfde taferelen te bewonderen, dorpsgezichten, landschap, interieurs en de bewoners en hun werkzaamheden. Tot slot is er, als contrast, van elk dorp een schilderij van het dorp zoals het er tegenwoordig uitziet. Zo ontstaat een caleidoscopisch beeld van zes dorpen die gemeen hebben dat zij ooit omvangrijke kunstenaarskolonies kenden, en toch verschillend zijn door hun uiterlijk, de kleding van de bewoners, hun latere ontwikkeling en het feit of het dorp wel of niet aan een kust lag. Aanleiding voor de expositie is dat de gemeente Katwijk, het Katwijks Museum en de stichting Kunstenaarsvereeniging Katwijk DUNAatelier gezamenlijk gastheer zijn voor de jaarvergadering van EuroArt die van 25 tot 28 september plaatsvindt. EuroArt is de Europese federatie van 45 kunstenaarsdorpen uit dertien landen, zodat deze vergadering een internationaal publiek naar de nieuwe tentoonstelling in het Katwijks Museum brengt. Kunstenaarsdorpen Muze met zes gezichten is te zien in het Katwijks Museum van 21 september 2025 tot en met 18 januari 2026. Voor meer informatie, kaartverkoop en openingstijden zie www.katwijksmuseum.nl.

Expositie ‘VAREN VOOR VRIJHEID’

3 mei 2025 t/m 15 mrt 2026 - Vanaf 3 mei 2025 presenteert Stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945 in het Katwijks Museum de expositie ‘VAREN VOOR VRIJHEID - de onmisbare rol van de Nederlandse koopvaardij in WOII’. AANLEIDING Tachtig jaar geleden kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar vieren en herdenken wij ‘80 jaar Vrijheid’. In dit kader wil de Stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945 speciale aandacht schenken aan een onderbelicht hoofdstuk uit de geschiedenis: de onmisbare rol van de Nederlandse koopvaardij in de bevrijding van Europa en Azië. Ondanks gevaren van bommenwerpers, onderzeeboten en zeemijnen speelden Nederlandse koopvaardijschepen een cruciale rol in de bevoorrading van de geallieerden. De expositie brengt een ode aan alle opvarenden van de koopvaardij, die onder levensgevaarlijke omstandigheden hun plicht deden. Zij hielden koers! ROL KOOPVAARDIJ De expositie verhaalt over de risico’s en ontberingen die Nederlandse zeelieden hebben moeten doorstaan in de zes jaar die zij van huis waren. Ze belicht de wereldwijde overzeese geallieerde oorlogvoering tegen Duitsland en Japan. Die oorlog bestond niet alleen uit militaire, maar ook uit enorme logistieke operaties overzee. Talloze vrachtschepen, tankers, zeeslepers en passagiersschepen vervoerden, veelal in konvooi varend, jarenlang kolossale hoeveelheden materieel, munitie, troepen en voorraden over de Atlantische Oceaan, de Noordelijke IJszee, de Middellandse Zee, de Stille Oceaan en de Javazee. Nederlandse passagiersschepen vervoerden tijdens de oorlog zo’n 2 miljoen man aan troepen over de wereldzeeën. Alleen al de tot troepentransportschip omgebouwde ‘Nieuw Amsterdam’ nam bijna 400.000 manschappen voor haar rekening. Zonder deze zeetransporten zou de oorlogvoering van de geallieerden onmogelijk zijn geweest en hadden wij onze vrijheid in 1945 niet herwonnen. Nederland had begin 1940 met 1.200 zeeschepen een van de grootste koopvaardijvloten ter wereld. Deze vloot telde ruim 32.000 bemanningsleden, waarvan ongeveer 19.000 Nederlanders. VAARPLICHT De Nederlandse regering in ballingschap in Londen besloot in juni 1940 de koopvaardij te militariseren en legde bemanningsleden een vaarplicht op. Nog dezelfde maand hielpen Nederlandse schepen bij de evacuatie van Britse troepen uit Duinkerken naar Engeland. Daarna speelden ze onder meer een cruciale rol bij de evacuatie van Britse eenheden uit Griekenland in april 1941, de bevoorrading van Malta midden 1941, de invasie van Frans Noord-Afrika eind 1942 en de invasie van Normandië op en na D-Day. Bovendien namen Nederlandse koopvaardijschepen massaal deel aan de Slag om de Atlantische Oceaan, de konvooien van de Verenigde Staten naar de Sovjet-Unie en aan de konvooien over de Stille Oceaan. Ook in de Indische wateren speelde de Nederlandse koopvaardij een grote rol, vooral in de eerste maanden van 1942. ENORME VERLIEZEN In totaal gingen 525 Nederlandse koopvaardijschepen verloren, waarbij 4.200 zeelieden het leven lieten. Desondanks bleef de Nederlandse koopvaardij een essentiële rol speken, zelfs ruim na de geallieerde overwinning in 1945. Soldaten moesten met hun materieel tenslotte ook weer terug naar huis. Pas in maart 1946 werd de vaarplicht opgeheven. GROOTSTE BIJDRAGE De inzet van de koopvaardijvloot is de grootste Nederlandse bijdrage aan de geallieerde overwinning en van onschatbare waarde gebleken. Toch is deze bijdrage lange tijd onderbelicht gebleven. De expositie ‘Varen voor Vrijheid’ brengt dit dramatische verhaal in het Katwijks Museum tot leven met aangrijpende foto’s, persoonlijke voorwerpen, authentieke scheepsmodellen, indrukwekkende schilderijen, een grote wand met scheepsmodellen op schaal en een imposante maquette van een konvooi op zee. Gedurende de expositie worden rondleidingen gegeven en lezingen georganiseerd, waarin experts en nabestaanden deze bijzondere geschiedenis verder uitdiepen.

Geneologie in het Katwijks Museum

1 aug 2024 t/m 1 dec 2025 - Genealogie is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderonderzoek dan wel de afstamming van de familienaam. Binnen het Katwijks Museum houdt de Werkgroep Genealogie zich bezig met het laatste, de afstamming van de familienaam. Het doel van de werkgroep is het in beeld brengen van de Katwijkse families binnen de dorpen: Katwijk aan Zee, Katwijk aan den Rijn, Rijnsburg, Valkenburg. Als bronnen worden gebruikt doopregisters, kerkbladen en open bronnen van de burgerlijke stand. De doopregisters gaan terug tot omstreeks 1600. Aangezien de dorpen Rijnsburg en Valkenburg pas sinds 2005 aan de nieuwe gemeente Katwijk zijn toegevoegd is dit nog een grotendeels braakliggend onderzoeksgebied en is nog veel informatie nodig om een compleet beeld te krijgen. Zie voor meer informatie katwijksmuseum.nl

Artikelen

De Leidse zoutzieders en hun 'keetmeyden'

25 jul 2020 - Overzicht van de geschiedenis van het produceren van zout in Leiden van de late 16de eeuw tot 1951 waarbij het zeewater van Katwijk een belangrijke rol speelt.