Vereniging Oud Valkenburg

Torenmuseum Valkenburg in nieuw historisch jasje: expositie over Romeinse 'Vinexwijk' van tweeduizend jaar geleden

Hoe leefden de Romeinen tweeduizend jaar geleden in en vooral rond het castellum Pretorium Agrippinae, het tegenwoordige Valkenburg? In het vernieuwde Torenmuseum Valkenburg krijg je antwoord op deze vraag. Films, tekst maar ook voorwerpen laten zien hoe de Romeinen leefden en werkten op en rond het meeste westelijke fort van de Romeinse limes.

Alleen is de laatste jaren veel meer bekend geworden over het leven rondom het fort. Op de plek van De Woerd zijn de restanten teruggevonden van een kampdorp, een zogeheten vicus. Langs een weg stonden langgerekte ’rijtjeshuizen’ waar de Romeinse soldaten met hun gezinnen woonden. Ook de ambachtslui die voor het Romeinse leger werkten, waren hier gevestigd. Jan Bakker, voorzitter van de tentoonstellingscommissie: „We wilden graag iets doen met die nieuwe inzichten over het leven rond het castellum. Daarnaast kriebelde het al een tijdje om de twintig jaar oude presentatie wat meer up-to-date te maken.”

Lokale historie

Zo is het Torenmuseum opnieuw geschilderd en heringericht. Op de eerste etage is nog steeds aandacht voor de lokale geschiedenis van Valkenburg met een tijdlijn die van de prehistorie tot de samenvoeging van Valkenburg met buurgemeenten Rijnsburg en Katwijk loopt. Daar hebben de vrijwilligers zelf de verfkwast ter hand genomen en nieuwe panelen gemaakt om de ’mart’, de toren maar ook de oorlogsdagen van 1940, het vliegveld en de bedrijvigheid langs de Rijn te belichten. Centraal staat hier nog steeds de maquette van het allang verdwenen kasteel Torenvliet. Topstuk is een zogeheten ’breitsaks’, een aan één kant snijdend groot mes van rond het jaar 700 dat bij een skelet in een stenen sarcofaag is gevonden.

Castellum en vicus

Een verdieping hoger is aandacht voor het Romeinse castellum. Tegen een Romeins rood en crèmekleurige wand staan nieuwe panelen met korte teksten over de limes, het castellum en haar bewoners. Vitrines met uitgelichte vondsten, illustreren de teksten. „Alle vondsten waren hier al”, vertelt Bakker terwijl hij naar een scheenbeschermer wijst. „Dat is hier een topstuk, want dat hebben ze nergens.”

Op de derde verdieping staat de Romeinse vicus centraal. Ook hier dezelfde Romeinse kleuren en nieuwe panelen maar nu met informatie over de opgravingen op De Woerd en de vondst van de Romeinse weg, ruim een jaar geleden. Korte teksten vertellen over het leven in de schaduw van het Romeinse fort. „Ook hier waren alle voorwerpen er al, zoals dit skelet van een baby of het beeldje van Isis, de Egyptische godin die ook door de Romeinen werd aanbeden. Maar alles over het leven in deze Vinexwijk van tweeduizend jaar geleden wordt op een nieuwe manier gepresenteerd”, aldus Bakker.

Minder leeswerk

De nieuwe presentatie zorgt ervoor dat bezoekers zelf beslissen over hoeveel ze over het leven in en rond het Romeinse castellum willen weten. Bij binnenkomst van beide zalen krijgt de bezoekers eerst een film van twee minuten te zien met informatie over het castellum of vicus. Op de panelen en de vitrines is extra informatie te vinden. Wie meer wil weten over een voorwerp kan gebruik maken met zaalbladen of een audiotour. „Je hoeft niet meer zoveel te lezen als voorheen. Het nodigt gewoon meer uit”, aldus Bakker.

Open

Het vernieuwde Torenmuseum Valkenburg wordt vrijdag 9 oktober geopend door provinciebestuurder Willy de Zoete en wethouder Jacco Knape. Zaterdag zijn bezoekers tussen 13 en 16 uur welkom om een kijkje te komen nemen. Vanwege de coronavoorzorgsmaatregelen mogen er niet te veel mensen worden binnengelaten, dus bij grote drukte moet er buiten worden gewacht.

Bron: LD 8 okt 2020