Rijnlandse ontginningen op hoogveen of laagveen

Aantal pagina's: 14
Grootte: 0,5 Mb
Creatiedatum: 28-09-2025

Stichting Historische Publicaties Holland-Rijnland
Auteur: Dik Parlevliet
Oorspronkelijke publicatie: www.historievankatwijk.nl, mei 2003

Lang gold het idee dat de middeleeuwse ontginningen in Rijnland plaatsvonden op grote hoogveenkoepels, geschikt voor landbouw en turfwinning. Dik Parlevliet toont echter aan dat dit beeld grotendeels op aannames berust. Historische en archeologische gegevens wijzen erop dat de eerste ontginningen begonnen langs Rijnoevers en kreken, en zich uitbreidden naar laagveen- en bosveengebieden. Dit land was vruchtbaar en bruikbaar voor graanteelt, terwijl hoogveen zuur en ongeschikt was. Methoden om hoogveen te verbeteren waren in de Middeleeuwen nauwelijks uitvoerbaar. Turfwinning groeide wel in belang, gedreven door de vraag naar brandstof. Bronnen uit de 14e en 15e eeuw tonen bovendien aan dat op veengrond nog rogge en gerst werd verbouwd. Natuurlijke processen, zoals de afdamming van de Rijn bij Wijk bij Duurstede, vergemakkelijkten de ontwatering. Parlevliet concludeert dan ook dat de Rijnlandse ontginningen grotendeels plaatsvonden op laagveen, en dat het beeld van één uitgestrekt hoogveenmassief moet worden herzien.