Hoogheemraadschap van Rijnland

DOU, landmeters in Rijnland en Hollands Noorderkwartier 1600-1680

Op vrijdag 16 december presenteerden het hoogheemraadschap van Rijnland en De Vrienden van de Hondsbossche, kring voor Noord-Hollandse waterstaatsgeschiedenis, in café ‘Spaarndam’  aan de Westkolk in Spaarndam hun gezamenlijke uitgave DOU, landmeters in Rijnland en Hollands Noorderkwartier 1600-1680.

In 2014 werd Rijnland door De Vrienden van de Hondsbossche benaderd om mee te werken aan hun 33e uitgave, die als onderwerp de 17e-eeuwse kaarten van de bekende Leidse landmetersfamilie Dou moest krijgen. Leden van deze familie waren in Rijnland en ten noorden van het IJ actief geweest. Dat had veel kaarten van hun hand opgeleverd. Niet alleen mooie, maar ook zeer nauwkeurige kaarten. Sommige kaarten beslaan een groot gebied, zoals de overzichtskaarten van Rijnland (1647) en van het in de regio ten noorden van het IJ werkzame hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen (1680). Andere kaarten brengen een plaatselijk of regionaal probleem in kaart: oeverafslag langs het Haarlemmermeer bij Aalsmeer of door konijnen veroorzaakte zandverstuivingen langs de rand van de duinen.

De prachtig geïllustreerde uitgave begint met korte levensbeschrijvingen van drie opeenvolgende generaties landmeters Dou. Vervolgens komt een artikel over de zogenaamde Hollandse cirkel, een door Jan Pieterszoon Dou ontwikkeld landmeetinstrument. Daarna volgen beschrijvingen van Rijnlandse kaarten van drie generaties Dou. Het geheel wordt besloten door beschrijvingen van kaarten die Jan Pieterszoon Dou en zijn zoon Johannes maakten van gebieden ten noorden van het IJ.

Drie Rijnlanders, Joke Manshanden, Gert Koese en Paul Schevenhoven, schreven de hoofdstukken over de drie Dou’s en over hun Rijnlandse kaarten. Han van Zwet schreef over Dou en de Hollandse cirkel. Diederik Aten en Jan de Bruin beschreven de kaarten die de Dou’s ten noorden van het IJ maakten.

Tijdens een gezellige samenkomst overhandigden de hoogheemraden Hans Pluckel (Rijnland) en Rob Veenman (Hollands Noorderkwartier) elkaar over een symbolische grens tussen beide hoogheemraadschappen een exemplaar van de 33e uitgave van De Vrienden van de Hondsbossche.

---------------------------------

Het boekje 'Dou' is verkrijgbaar via: archief@rijnland.net en post@hhnk.nl (prijs: 15 euro)